
Cultuur beleven in de Calvariebergkapel
Het eeuwige leven voor je landelijke kerk
Zoals elke gemeente maakte ook Londerzeel een kerkenbeleidsplan op. Specifiek voor de Calvariebergkapel werd beslist om het gebouw aan de eredienst te onttrekken en te herbestemmen. Om de bestemming van de Calvariebergkapel van een goede basis te voorzien, stelde de gemeente Londerzeel zich kandidaat voor het project ‘Het eeuwige leven voor je landelijke kerk’, een project waarbinnen lokale besturen financieel en inhoudelijk ondersteund worden bij het implementeren van een pop-up herbestemming in parochiekerken op het Vlaams-Brabantse platteland. Elk begeleidingstraject streeft er naar een goede basis te creëren voor een duurzame herbestemming, vandaar de uitdrukkelijke aandacht voor participatie en de kerkelijke collectie.
In Londerzeel onderzoekt een brede projectgroep – met leden uit onder andere het gemeentebestuur, centraal kerkbestuur, heemkundige kring Sint-Kristoffel, Davidsfonds, het buurtcomité en PARCUM – onder andere de mogelijkheid om brede, socio-culturele activiteiten te laten plaatsvinden in deze kapel. Zo worden enkele pop-upactiviteiten gerealiseerd en meteen geëvalueerd. Dit betekent echter niet dat slechts de optie als ontmoetingsplek uitsluitend zal worden onderzocht.
Bevraging via het orgaan ‘De Adviseurs’
Eind maart 2022 werd aan het inwonerspanel ‘De Adviseurs’ een paar vragen gesteld over de Calvariebergkapel. We polsten ook naar de ideeën over de toekomstige functie van deze kapel. De resultaten in een notendop:
- Een ruime meerderheid (89%) kent de Calvariebergkapel. Vooral inwoners van Londerzeel zelf woonden er in het verleden ook al activiteiten bij.
- De geschiedenis is minder gekend: ca. 60% geeft aan deze niet te kennen. Vooral bij jongere bevraagden blijkt dit het geval.
- 62% Wenst graag meer te weten te komen over de geschiedenis van de kapel.
- Betreft een nieuwe invulling, vindt nagenoeg iedereen het een goed idee om de kapel in te richten als een expositieruimte voor tentoonstellingen en kleinschalige concerten.
- Ook andere ideeën kunnen op veel bijval rekenen: als ontmoetingsplaats, als examenruimte voor leerlingen van de Academie Londerzeel, als stopplaats voor wandelaars.
- In 2024 viert de kapel haar 500-jarige bestaan. Nagenoeg iedereen vindt het een goed idee om een jubileumviering te voorzien.
Twee cultuuractiviteiten
Op basis van de bevraging werd ervoor gekozen om de kapel enerzijds als een ruimte voor de lokale muziekacademie in te richten zodat er kleinschalige concerten kunnen georganiseerd worden. Anderzijds weerklonk het idee om de rijke geschiedenis van de kapel in de verf te zetten en de ruimte ook als tentoonstellingsruimte in te richten.
Op 12 juni vond dan een eerste testactiviteit plaats. De kapelruimte werd gebruikt om de geschiedenis van de kapel kort toe te lichten en vooraan – aan het altaar – vonden twee kleinschalige optredens plaats. De 'Bergkapel' opende opnieuw de deuren op 17 september. Toen vonden er opnieuw kleinschalige concerten plaats, dit keer zowel binnen als buiten de kapel, met onder andere een optreden door de lokale fanfare. Bezoekers konden aanvullend een receptie bijwonen en een fototentoonstelling bezichtigen. Deze tentoonstelling stond in het teken van de Calvariebergkapel als voormalig populair bedevaartsoord.
Tijdens de activiteiten werden de aanwezigen uitgenodigd om hun ideeën en opmerkingen over de voorgestelde invulling te delen.
Ontdek de andere testcases
Meer weten?
Bij onze collega Bert Verheyden kan je terecht met alle vragen over het project 'Het eeuwige leven voor je landelijke kerk'.
Andere interessante blogartikels
Maak kennis met Joël en Freya
Het erfgoedlandschap is altijd in beweging. En dus ook onze organisatie. Dit jaar mogen we Joël Lammeretz en Freya De Cauwer in ons team verwelkomen. Leer hen beter kennen in dit dubbelinterview.

Netwerkmomenten religieus erfgoed: regionaal verbinden en versterken
De regioadviseurs van PARCUM organiseren minstens één keer per jaar een 'netwerkmoment religieus erfgoed' per regio (opgedeeld volgens de bisdomgrenzen). Collega’s Jan, Tom, Lotte, Bert en Judith zorgen voor interessante bijeenkomsten met alle regionale spelers die betrokken zijn bij religieus erfgoed.
Gestolen kelk duikt op in kringloopwinkel
In een kringwinkel in Houthalen-Helchteren is onlangs een gestolen liturgisch object teruggevonden: een kelk met twee opvallende rode ringen. Dankzij de opmerkzaamheid van een regelmatige bezoekster van Reset Kringwinkel is het waardevolle stuk religieus erfgoed inmiddels teruggekeerd naar de kerk van oorsprong.