Kapelletje PE Sint Franciscus Glabbeek Bewerkt

Kapelletjes in Vlaanderen

Lopend project

Kapelletjes zijn veel meer dan je denkt. Ze herbergen bijzondere beelden, of zijn onlosmakelijk verbonden met eeuwenoude tradities en verhalen. Om dat diverse erfgoed op eenzelfde manier te inventariseren ontwikkelt PARCUM met verschillende partners instrumenten. Via aanvullende acties zetten we dit erfgoed extra in de kijker en creëren we draagvlak voor kapelletjes in Vlaanderen.

THEMA
Inventariseren en borgen
LOCATIE
Vlaanderen
PERIODE
2022-2023

Wie gaat langs Vlaamse wegen ...

Vlaanderen telt zo’n 15.000 kapelletjes. Je vindt ze in iedere straat. Van kleine gevelbeeldjes tot veldkapellen, het zijn monumentjes die ons landschap kleuren. Ze herbergen bijzondere objecten en zijn onlosmakelijk verbonden met eeuwenoude gebruiken en verhalen. Die kennis dreigt echter verloren te gaan. Typische tradities, zoals het bloemen vouwen en versieren van de kapel, worden minder en minder onderhouden. De gemeenschappen die jaren – zelfs decennia – zorg hebben gedragen voor zowel het gebouw als de tradities, nemen jaar na jaar af. Tijd dat we die rijke kennis aan gebruiken, tradities en verhalen verzamelen. Tijd dat we bestaande initiatieven in de kijker zetten en nieuwe initiatiefnemers inspireren. Het borgen van levende tradities, of het organiseren van extra activiteiten rond kapelletjes, biedt kansen om heel lokaal te werken aan sociale cohesie, welzijn en zingeving. Dat is wat PARCUM doet, samen met vele partners, binnen het project Kapelletjes in Vlaanderen.

Doelstellingen

Samen met de projectpartners zet PARCUM in op drie pijlers:

  1. Inventariseren van het roerend en immaterieel erfgoed van de kapelletjes in Vlaanderen. Hiervoor ontwikkelen we een referentiewebsite waar alle gegevens uniform worden verzameld.
  2. Sensibiliseren. Door middel van activiteiten een boost te geven aan wat leeft rond kapelletjes. We geven ook een boek uit, een inspirerende publicatie over verhalen en gebruiken achter kapelletjes.
  3. Tradities borgen’, door een gids te realiseren die lokale groepen inspiratie biedt om 'aan de slag te gaan' met kapelletjes in hun buurt. Bijkomende doelstellingen hierbij zijn het creëren van een lokale dynamiek en het versterken van de sociale cohesie.

Iedereen inventariseert

Het inventariseren van kapellen is niet nieuw. Veel heem- en geschiedkundige kringen beschikken al over een inventaris van hun kapellen, maar die kennis is versnipperd. Bovendien ligt de nadruk vaak op het bouwkundige, en blijft het roerend en immaterieel erfgoed in verhouding onderbelicht.

Daarom kan je vandaag terecht op het gelijknamige platform ‘Kapelletjes in Vlaanderen’ (www.kapelletjes.be), dé referentiewebsite waarop we iedereen uitnodigen om kapellen te inventariseren. De uitgelezen kans om bestaande inventarissen onder de loep te nemen en op één centrale plaats in te voeren, of om nieuwe informatie in te geven. Zo is deze schat aan kennis voor iedereen raadpleegbaar. Vind je een kapel niet terug in de databank, kan je deze zelf toevoegen.

Inspiratie voor iedereen

Aan de hand van een inspiratiegids steunen we lokale organisaties, verenigingen en personen bij het verderzetten van tradities of het herlanceren ervan. Dit digitaal overzicht bevat inspirerende initiatieven en praktische tips: hoe ga je aan de slag, met wie kan je samenwerken, waar kan je terecht voor ondersteuning. Ook volledig nieuwe activiteiten die het gebruik van een kapel versterken of net nieuw leven inblazen willen we zo een steuntje in de rug geven.

Kapel Gezocht Cover

Kapel gezocht

Met ongekende schoonheid leggen auteur en fotograaf het vertederende fenomeen van de kapel vast in het boek ‘Kapel gezocht: 15.000 verhalen in beweging’. Als stille getuige overstijgen ze tijd en ruimte. Welke plek krijgen ze in ons landschap? Welke verhalen en tradities kleuren dit erfgoed? Met prachtige foto’s van Myriam Rispens en duiding door auteur en meesterverteller Rik Van Puymbroeck. Kapel gezocht daagt je uit om zelf op ontdekkingstocht te gaan naar de kapel in je buurt.

In samenwerking met volgende partners:
Met steun van de Vlaamse Overheid.

Vlaanderen verbeelding werkt

Meer informatie over dit project?

Contacteer onze collega Bert Verheyden.