Porta 1070

De voormalige kerk Sint-Vincentius à Paulo, beter bekend als de kerk van Scheut, bevindt zich aan de drukke Ninoofsesteenweg in de Anderlechtse wijk Scheut. De wijk dankt haar naam aan de paters scheutisten die er in de negentiende eeuw hun eerste missiehuis vestigden. Aangezien de Scheutenaren geen kerk in de buurt hadden, viel in 1894 de beslissing een eigen parochie op te richten. De feestzaal van het jongenspatronaat, die in de nabijheid van het missiehuis lag, deed voorlopig dienst als parochiekerk.

Ondanks een gevelverbouwing in 1905 drongen ingrijpende herstellingen zich al snel op. Door te hoge restauratiekosten, besloot de kerkfabriek een nieuwe kerk te bouwen, die in 1937 plechtig ingezegend werd.

Het kerkgebouw, naar ontwerp van de Antwerpse architect Joseph Smolderen (1889-1973), verrijst als een groot, bakstenen gebouw met zware, natuurstenen ornamenten, gedekt met een zadeldak en uitgevoerd in art deco. De losstaande klokkentoren komt hoog boven de aanpalende huizenrij uit. Tussen toren en kerk staat een verbindingsgebouw. Dit gebouw biedt ook toegang tot een ondergrondse zaal. Centraal boven het ingangsportaal van de kerk bevindt zich een groot rechthoekig venster met glas-in-beton. Een nog groter raam, met eenzelfde patroon, bevindt zich aan de achtergevel van de kerk. De lichtinval op de ramen zorgt voor een kleurenspel in de in gewapend beton opgetrokken binnenruimte.

Omdat de lokale geloofsgemeenschap van Scheut steeds in aantallen afnam en belangrijke renovatiewerken zich opdrongen, kwam er op 27 september 2014 een einde aan de misvieringen. Het ministerieel besluit van 1 juli 2016 vaardigde uit dat de kerk niet langer bestemd is voor het uitvoeren van de eredienst. Dit betekende het einde voor de parochie en kerkfabriek.

Verschillende bouwfirma's toonden interesse in de locatie, maar het voorstel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, Agion en vzw Sint-Goedele Brussel om op de site een tienerschool te huisvesten, kreeg de voorkeur van het bisdom. De vzw, die in de stad tal van scholen en kinderdagverblijven groepeert, kreeg de kerk, de pastorie en enkele aanpalende lokalen in erfpacht en ging over tot de bouw van de allereerste tienerschool van België. Het architectenbureau 'OSK-AR Architecten' maakte de plannen. Topco nam de stabiliteits- en EPB-studie voor zijn rekening, AA&O tekende de technieken uit. De uitvoering van de werken gebeurde door Jan De Nul.

Men koos voor een combinatie van renovatie/herbestemming en nieuwbouw. De buitenschil van het kerkgebouw liet OSK-AR Architecten onaangeroerd. Ze voorzagen het volledig gerenoveerde dak van plafondverwarming en de vloer van vloerverwarming. Ze fixeerden de bakstenen wanden die tevoorschijn kwamen na het verwijderen van de oude stuclaag. Hetzelfde gebeurde met de steunpilaren in de ruimte onder de kerkvloer.

In het voormalige kerkschip is er voortaan een sportzaal en polyvalente zaal te vinden. Om te vermijden dat rondvliegende ballen in de sportzaal schade aan de glasramen zouden aanbrengen, kregen ze beschermend vensterglas. De open ruimte onder de kerk, waar ook daglicht is, is omgevormd tot tienerplatform met een muziekbox met opnamestudio, leskeuken en ateliers. Leerlingen werken er in grote groepen en op diverse ruimtelijk geïntegreerde individuele- of duo-werkplekken. De ruimtes kunnen buiten de schooluren perfect dienen voor buurtactiviteiten. De nieuwbouw nestelt zich in een U-vorm rond het kerkgebouw. Automatisch wordt zo ook een buitenspeelruimte gevormd.

Op 5 oktober 2018 opende tienerschool 'Porta 1070' officieel haar deuren. Met ook een nieuwbouwgedeelte is het ontwerp even uniek als de vernieuwende onderwijsfilosofie van de school. Die brengt leerlingen van de derde graad lager onderwijs en de eerste graad secundair samen. Op die manier zorgt ze voor een zachte overgang van lager naar secundair onderwijs en zet ze maximaal in op persoonlijke begeleiding en de groei naar meer zelfstandigheid.