De Zande
De gerestaureerde kapel is herbestemd als ecologisch schoolgebouw voor de gemeenschapsinstelling en is voorzien van twaalf klaslokalen, een bibliotheek en een leraarskamer.
Vele metamorfoses
Het Rijksopvoedingsgesticht in Ruiselede trekt in het midden van de negentiende eeuw in de gebouwen van een voormalige suikerfabriek. Bij de ingebruikname in 1849, is er in het gesticht een binnenkapel. In 1860 wordt de kapel vervangen door een neogotisch bouwwerk centraal in de achterste vleugel. Het is een grote kapel die ruimte biedt aan 300 personen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog wijzigt de bestemming van de kapel. De Duitsers gebruiken het gebouw als bommenopslagplaats voor het nabijgelegen vliegveld.
Vanaf 1975 treedt de kapel buiten dienst en krijgt ze geen specifieke functie meer.
Ontwerpwedstrijd
In 2013 lanceert de Vlaams Bouwmeester in opdracht van de Vlaamse overheid een open oproep voor een ontwerpwedstrijd om de leegstaande en verwaarloosde kapel te restaureren en een nieuwe functie te geven. Het doel van de opdracht is een herbestemming als schoolgebouw voor lessen algemene vorming.
Hootsmans Architectuurbureau haalt de opdracht binnen. In de kapelruimte zitten twaalf klaslokalen. Naast de theorielokalen is er ook een bibliotheek, een informaticalokaal en een leraarskamer. In de kelder zijn er ruimtes voor fitness en audiovisuele en creatieve technieken.
Ecologisch gebouw
De volledige kapelruimte is ingenomen door ruimtehoge scheidingswanden met een passage rondom die fungeert als klimaatbuffer. De wanden laten veel licht binnen. Voor het bepalen van de inplanting en de vorm van de openingen, is de architect uitgegaan van de stand van de zon op de langste en kortste dag van het jaar. Ook met een aantal zichtlijnen uit de rondgang heeft men rekening gehouden.
De Zande in Ruiselede heeft zowel een open als een gesloten inrichting. Beide zijn ontsloten via de kapelruimte. Voor de gesloten inrichting is er een nieuwe ingang aan de noordwestzijde van het gebouw. De trappen en de technieken zijn opgenomen tussen en in de nieuwe scheidingswanden. De bestaande structuur wordt gerespecteerd en niet beschadigd. De nieuwe materialen onderscheiden zich van de oude. Het resultaat is een functioneel en ecologisch gebouw. Hootsmans Architectuurbureau heeft dit samen met Bureau Bouwtechniek, ABT en Architectenbureau Van Acker en Partners gerealiseerd.
-
© Frederik Vercruysse 
-
© Frederik Vercruysse 
-
© Frederik Vercruysse 
-
© Frederik Vercruysse 
Andere herbestemde kerken
Fatih Moskee
De Sint-Ignatiuskerk onderging een heuse transformatie: eerst van kerk naar Tapijt Centrale en dan naar een moskee voor de Turkse gemeenschap. Het gebouw herbergt ook een bibliotheek en leslokalen.
The Convent³
De oude kloosterkapel Sint-Jozef werd op het nippertje gered van de sloop en kreeg een nieuw leven als expositieruimte The Convent³.
Parnassus
Het project Parnassus, dat sinds 2011 een thuis heeft gevonden in de Franciscanenkerk, omvat een sociaal restaurant en een centrum voor cultuur en ontmoeting.