Centre culturel NOH – Maison de la création

De ontstaansgeschiedenis van de voormalige Sint-Niklaaskerk in Neder-Over-Heembeek gaat terug tot de 12^de eeuw, al is het exacte bouwjaar niet bekend. In 1155 werd de kerk door bisschop Odon van Cambrai gaan de abdij van Dielegem geschonken. In de eerste helft van de 18^de eeuw werd de kerk, die intussen fungeerde als parochiekerk van Over-Heembeek, herbouwd. Het romaanse bouwwerk onderging een ware transformatie: in 1743 werd de kerk, ditmaal in barokke stijl, plechtig ingewijd. Enkel de romaanse toren bleef grotendeels bewaard.

Op het eind van de 19^de eeuw vond de fusie plaats tussen de twee dorpen Neder- en Over-Heembeek. De nieuwe gemeente, die in 1921 bij Brussel werd aangehecht, telde voortaan twee kerken. In 1932 werd de oorspronkelijke parochiekerk van Neder-Heembeek, de Sint-Pieter- en Sint-Pauluskerk, door een brand verwoest. Nadat de bouw van een nieuwe kerk voltooid was in 1935, werd de Sint-Niklaaskerk onttrokken aan de eredienst en buiten gebruik gesteld.

Het pand kwam daarop in handen van de stad Brussel, die uiteindelijk akkoord ging met het voorstel van enkele lokale groeperingen om er een museum voor volkskunde in onder te brengen. Het museum opende officieel zijn deuren in 1938.

Op 14 maart 1940 werd het gebouw op de lijst van beschermde monumenten geplaatst, in 1953 volgde er een rudimentaire restauratie en vanaf 1963 gaf de stad Brussel het pand in beheer aan de vzw Onze Kunst – l’Art chez nous, die er lokale tentoonstellingen en manifestaties organiseerde.

Aan het begin van de jaren 2000 werden enkele technische interventies uitgevoerd om het gebouw polyvalenter te maken, waardoor de oorspronkelijke kerkruimte verkleinde. De Cel Historisch Erfgoed liet tussen 2007 en 2009 een aantal studies uitvoeren als voorbereiding op de restauratie en de herinrichting van het cultureel centrum. De restauratiewerken gingen van start in 2012 met een tweeledig doel: het - opnieuw - vergroten van de leesbaarheid van het oorspronkelijke gebouw enerzijds en het garanderen van voldoende comfort aan de bezoekers anderzijds. De ingrepen op het beschermde gebouw werden zoveel mogelijk beperkt, waardoor de oorspronkelijke materialen, volumes en decoratieve elementen nog steeds tot hun recht komen. In 2016 werd de voormalige kerk opnieuw opengesteld voor het publiek onder de naam 'Centre culturel NOH – Maison de la Création'. Dit door de Fédération Wallonie-Bruxelles erkend cultuurcentrum gebruikt muziek, plastische kunst en podiumkunsten te gebruiken om mensen met elkaar te verbinden.