@bij
Buitenschoolse kinderopvang @bij opende de deuren in de voormalige Sint-Jozefkerk in Eeklo. Dankzij een duurzaam, uitgepuurd ontwerp van het Gentse DENC!-studio, kan ook de nabijgelegen basisschool er terecht voor sportieve, creatieve en andere activiteiten.
Een moderne kerk, toen én nu
Een jaar na de oprichting van de Claraparochie in 1971 werkten architecten Paul Bekaert, Edgard De Decker en Bertrand De Muynck een ontwerp uit voor een nieuw, modern kerkgebouw. De soberheid van de modernistische bouwstijl uit zich in het grote, vierkante volume van witgeschilderde bakstenen en de losstaande kerktoren. Het interieur kenmerkt zich door de betonnen zitbanken rondom een verhoogd platform. Daarop baadde het altaar in een zee van licht, afkomstig van een glazen koepel.
Plannen om de Sint-Jozefkerk te onttrekken aan de eredienst en de nood aan een nieuw kinderdagverblijf zetten het herbestemmingsproces in gang.
In 2017 schreef de stad Eeklo een architectuurwedstrijd uit voor het ontwerp van een buitenschoolse kinderopvang. Honderden kinderen uit maar liefst drie nabijgelegen scholen zouden er buiten de schooluren en in de vakanties een veilig onderkomen moeten vinden.
Het Gentse DENC!-studio kwam als winnaar uit de bus. Zij stelden een duurzame, non-invasieve aanpak voorop, waarbij erfgoedzorg en het welzijn van de peutertjes die er in de toekomst zouden gaan rondkruipen centraal stond.
'Te gast'
Het was een bewuste keuze om het oorspronkelijke, cirkelvormige grondplan met verhoogde middenruimte en betonnen zitbanken te behouden. Wel werden er nieuwe, houten leef- en bewegingsvloeren voorzien die ten allen tijde terug verwijderd kunnen worden. Het architectenbureau erkent daarmee de tijdelijkheid en dynamische aard van het gebruik van kerkgebouwen. Eén functie blijft er niet voor eeuwig; daarom is het belangrijk om ook voor toekomstige generaties sporen van het verleden na te laten. Bovendien staat de ruimtelijke, open indeling van het kerkgebouw toe dat de toezichthouders makkelijk een oogje in het zeil kunnen houden op de spelende kinderen.
De houten structuren voorzien op creatieve wijze opslagruimte, speelruimte, zitruimte en zelfs een keuken voor soep en vieruurtjes. De nodige moderne installaties zorgen bovendien voor een aangename leefomgeving met voldoende licht, lucht en warmte.
Een warm nest
Daar waar de bedrijvigheid in en rond het kerkgebouw zich voorheen vooral aftekende tijdens het weekend, verschuift dat nu naar de weekdagen. Een voormalige plek van rust en stilte wordt er nu één van vrolijk, hartelijk geschater en verbeelding. Toch mogen we stellen dat de kernwaarden (deels) dezelfde blijven: het kerkgebouw als warm nest voor de gemeenschap, een kloppend hart waar levenslessen meegegeven worden en de bezoekers een veilig onderkomen vinden. Ook de Claraparochie is verheugd met de zinvolle, sociale herbestemming van de voormalige Sint-Jozefskerk.
Bronnen
- DENC!-studio - 0857 BKO Sint-Jozef
- Inventaris Onroerend Erfgoed 2020 - Sint-Jozefkerk
- Made in Oost-Vlaanderen - Kerk wordt buitenschoolse kinderopvang
- Kerknet - Kinderopvang @bij opent de deuren in voormalige Sint-Jozefkerk
- AVS - Kerk in Eeklo wordt buitenschoolse kinderopvang
- YouTube - Stad Eeklo: opening @bij
Andere herbestemde kerken
Kerk van Leegkerk
De kerk van Leegkerk is opnieuw een ankerplaats voor de lokale gemeenschap en is opgenomen in een bovenregionaal recreatief en educatief netwerk voor de beleving van het Groninger landschap en haar cultuurgeschiedenis.
Sint-Michiel en Renildis - Radio Maria
Radio Maria, gevestigd in de Sint-Michiel en Renildiskerk. maakt veelvuldig gebruik van de kerk voor de rechtstreekse uitzending van de eucharistie en andere activiteiten.
Sint-Sixtusabdij
De abdijsite van Westvleteren heeft twee kerken. De monniken gebruiken de oude abdijkerk, ingedeeld in twee niveaus, als refter en bibliotheek.