Religieus erfgoed in quarantaine - deel 4
Klinkend erfgoed tijdens de lockdown
Orgels, luidklokken, beiaarden, torenuurwerken... Allemaal maken ze deel uit van het ‘klinkend erfgoed’. Vaak hoog verborgen en ver uit het zicht. Klokkengelui werd gebruikt om liturgische vieringen aan te kondigen, maar had ook een bredere maatschappelijke betekenis. Toch komt dit erfgoed steeds meer onder druk te staan. Zo verliezen veel klokken hun religieuze functie. Maar tijdens de lockdown werd hun waarde en functie herontdekt.
Op heel wat plaatsen luiden de klokken als teken van verbondenheid. In de barokke Sint-Ludgeruskerk in het Oost-Vlaamse Zele worden elke avond om 20 uur de twee zwaarste klokken geluid. Een moment van bezinning, maar ook om zorgverleners een hart onder de riem te steken. Op Paaszondag was er ‘volgelui’ en luidden de feestklokken.
Ook de bisschoppen lanceerden een oproep om ‘s avonds om 20 uur de klokken te luiden. Dit als blijk van dank en waardering voor al wie zich inzet in de strijd tegen het coronavirus. Daarnaast vroeg de bisschoppenconferentie om op Pasen om 12 uur de kerkklokken te luiden als teken van troost en hoop voor de slachtoffers van het coronavirus.
(Lees verder onder de foto)
De pastoor van Diest laat zijn kerkklokken elke dag om vijf voor twaalf luiden. Een symbolisch tijdstip. Hij doet dit om zijn parochianen te bemoedigen, maar ook voor alle helden van de zorg en voor wie achter de schermen de maatschappij draaiende houdt.
In de Sint-Martinuskerk van Olen luidden de klokken elke zondag om 10 uur en elke avond om 20 uur. Rond het dorpsplein staan er op die momenten mensen te applaudisseren en het klokgelui versterkt het applaus. Op de vraag ‘hoe lang blijven jullie dit doen?’, antwoorden de Olenaren dat het misschien een nieuwe traditie wordt. Als dankbaarheid voor al wie goed doet. Een soort ‘pluim van de dag’. Uiteraard zonder iemand te hinderen of kleine kinderen wakker te houden.
Klinkend erfgoed, daar zit muziek in!
Klinkend erfgoed is een belangrijk onderdeel van onze maatschappij. Daarom zetten we ons hiervoor in. Met bijzondere aandacht voor de luidklokken van parochiekerken. Zo ontwikkelden we een sjabloon om klokken te inventariseren. Organiseren we vormingen en zetten we projecten op rond de thematiek.
Niet enkel klokken laten van zich horen tijdens de coronamaatregelen, ook beiaarden hebben een verbindende functie. Het horen van beiaardklanken roept bij veel mensen een thuisgevoel op. Beiaardier Luc Rombouts speelde twee keer per week op de vredesbeiaard in de Abdij van Park in Leuven. Op veilige afstand kon een verzoeknummer worden aangevraagd. De concerten werden live uitgezonden via facebook. Zo kon iedereen genieten van de klanken. In de buurt, maar ook ver weg.
Andere interessante blogartikels
Zorgen voor mensen als hoogste erfgoed
Covida, de Limburgse zorgorganisatie die sinds 2021 werkt aan de restauratie en herbestemming van het voormalige Capucijnenklooster in Maaseik, is een mooi voorbeeld van hoe een zorgorganisatie het haar doorgegeven erfgoed verzorgt, omarmt, integreert en weer doorgeeft aan nieuwe generaties.
Terugblik op studiedag Heilige Huisjes
Op 16 oktober vond onze studiedag Heilige Huisjes plaats. Het werd een inspirerende namiddag vol inzichten en praktische tips: hoe gedraag je je in een orthodoxe kerk, een synagoge, een katholieke kerk of een moskee? En waar moet je allemaal rekening mee houden?
Religieus erfgoed op de kaart tijdens Open Monumentendag
Collega Judith was op Open Monumentendag te vinden in de nevenbestemde Onze-Lieve-Vrouwekerk te Kortrijk. Daar stelde ze een staalkaart aan voorbeelden van her- en nevenbestemmingen voor en liet ze de bezoekers en geïnteresseerden interactief nadenken over de gerealiseerde praktijkvoorbeelden.