Muziekles, bib en liturgie in de Sint-Corneliuskerk
De Sint-Corneliuskerk te Aalbeke kreeg in anderhalf jaar tijd een culturele en buurtversterkende nevenbestemming. De buurtbibliotheek, muzieklokalen van het Conservatorium, een centrale foyer én een kleinere liturgische ruimte voor 80 personen vinden samen hun onderdak in het kerkgebouw.
Geschiedenis
Hoewel er over de oudste kerk niets bekend is, zou er wel reeds in de 12de eeuw sprake zijn van een kapel. Doorheen de 18de eeuw werden tal van werken uitgevoerd aan de kerk, dewelke uiteindelijk in 1794 werd verwoest door de Franse troepen. In 1805 werd de kerk in neoclassicistische stijl heropgebouwd naar ontwerp van Kortrijkse architect J.B. Caesar. De fundamenten, enkele koormuren en de kuip van de middentoren bleef bewaard. In de 19de eeuw volgden nog enkele verbouwingswerken.
Masterplan publiek patrimonium Aalbeke
Reeds in 2014 ontstond de ambitie om een gemeenschapsruimte op te richten voor Aalbeke. Het duurde tot het kerkenbeleidsplan van 2017 vooraleer de Sint-Corneliuskerk hiervoor in aanmerking kwam. Het idee ging breder dan de kerk op zich. Het masterplan dat uitgeschreven werd behelsde de nevenbestemming van de kerk, de renovatie van het bestaande ontmoetingscentrum én een nieuwe repetitiezaal voor de harmonie (waar OCMW-huisjes voor plaats maakten). Dit volledige kernversterkend masterplan omvatte samen ongeveer 2850m² aan gemeenschapsruimte. Urbain architectencollectief nam deze uitdaging aan in opdracht van stad Kortrijk. Na een intensief participatief proces met betrokkenheid van de kerkfabriek, het OCMW, de lokale verenigen, stadsdiensten en bewoners, kreeg het ontwerp van het masterplan vorm.
Liturgie en cultuur onder één dak
In het masterplan wordt een nevenbestemming voorzien voor de Sint-Corneliuskerk, waarbij een kleinere liturgische ruimte voor 80 personen, de bibliotheek én muziekschool hun onderdak vinden. Hiervoor werd een plan ontwikkeld waarbij ingezet wordt op polyvalentie en multifunctionaliteit. De zijbeuken van de kerk zijn omgetoverd tot buurtbibliotheek en vier muzieklokalen voor het Conservatorium, beide toegankelijk via de centrale foyer. De kleinere liturgische ruimte heeft een plaats gekregen in het koorgedeelte van het kerkgebouw.
Lichtinval en polyvalentie
Er zijn drie nieuwe lichtkoepels geplaatst, dewelke samen met de gerestaureerde brandglasramen zorgen voor een optimaal lichtinval. De noordbeuk is voorzien van extra raamopeningen voor meer daglicht toetreding in de bibliotheek en daarenboven is er ook een opening gemaakt naar het terras. Ook in de liturgische ruimte valt voldoende natuurlijk licht binnen omwille van de tactisch voorziene openingen. Naast het integraal toegankelijk maken van het kerkgebouw, zijn de ruimtes ook voldoende akoestisch en thermisch geïsoleerd, zodat de polyvalente functies gelijktijdig kunnen plaatsvinden. De verschillende functies versterken elkaar ook, waarbij de bibliotheek als ontmoetingsruimte fungeert en de centrale foyer ook polyvalent ingezet wordt als ruimte voor lezingen en concerten, maar ook als leeszaal voor de bibliotheek. Bovendien kunnen de centrale foyer en de vier klaslokalen ook gehuurd worden door andere Aalbeekse verenigingen of gebruikers van buitenaf.
Kostenplaatje
Na anderhalf jaar van transformatiewerken is het project in september 2022 opgeleverd. Op 1 oktober 2022 is de getransformeerde kerk feestelijk geopend. Het liturgische gedeelte is officieel omgedoopt tot de ‘Sint-Corneliuskapel’, waar er voornamelijk diensten in intieme sfeer en devotie aan Sint-Cornelius een plaats krijgen. Het volledige project van de nevenbestemming van de kerk kostte de stad Kortrijk 2,4 miljoen euro. De Vlaamse overheid investeerde 337.000 euro aan subsidies, de Provincie West-Vlaanderen 100.000 euro.
-
©Platform Toekomst Parochiekerken 
-
-
©Platform Toekomst Parochiekerken 
-
©Platform Toekomst Parochiekerken 
-
-
-
Andere herbestemde kerken
Gezondheidscentrum Leonardus
Dit rijksmonument is omgedoopt tot een wijkgericht gezondheidscentrum. Om dit mogelijk te maken is er een vrijstaand gebouw in de kerk geplaatst, zodat het oude gebouw intact blijft.
Basilique Notre-Dame de Montréal
Naast religieuze diensten organiseert de Canadese basiliek talloze culturele evenementen. De beste organisten komen van heinde en verre om in de Basilique Notre-Dame op te treden.
Het Godshuis
Het Godshuis kreeg tot januari 2019 een herbestemming als viersterrenhotel en congrescentrum. Wegens stopzetting staat het imposante gebouw nu echter leeg.