Studie- en contactdag 'Op handen gedragen' - Antwerpen
Op zaterdag 8 oktober 2022 organiseerde 'Op handen gedragen' een studie- en contactdag in Antwerpen. Dat gebeurde in samenwerking met het Bisdom Antwerpen, de Stad Antwerpen, ErfgoedLab Antwerpen en het MAS. Ruim 70 deelnemers ontmoetten elkaar in KU Leuven Campus Carolus. Na een verwelkoming door Mgr. Johan Bonny, bisschop van Antwerpen, lichtte Peter Heyrman (KADOC) de werking van 'Op handen gedragen' toe, met bijzondere aandacht voor de geactualiseerde inspiratiebrochure.
Aansluitend maakten de deelnemers kennis met processietradities binnen verschillende religies en levensbeschouwingen in Vlaanderen:
- Het hindoeïsme (Purusottama Tirtha dasa): presentatie
- De Roemeens-orthodoxe kerk (Mario Mihai): presentatie, tekst
- Het sikhisme (Harjinder Singh): tekst
- De Peruviaanse katholieke gemeenschap (Miguel Trelles): presentatie
Vervolgens stonden drie thematische workshops op de agenda. Thema's waren de band tussen processies en onroerend erfgoed, processies en (boven)lokaal samenwerken en het betrekken van kinderen en jongeren bij processies. Hieronder kan u de presentaties en verslagen raadplegen.
Na de lunch bezochten de deelnemers locaties die het rijke religieuze immateriële erfgoed van Antwerpen zichtbaar maken. We waren te gast bij de Broederschap van Onze-Lieve-Vrouw van de Heilige Rozenkrans in de Sint-Pauluskerk en de Kapel van het Venerabel in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en bezochten het Sint-Julianusgasthuis en het MAS. De dag werd afgesloten met een receptie in de Wandelzaal van het pas gerestaureerde Stadhuis, aangeboden door de Stad Antwerpen.
Workshop 1 - Waar men gaat langs Vlaamse wegen - Processies en onroerend erfgoed
Aan een processie is vaak onroerend erfgoed verbonden. Denk bijvoorbeeld aan een kerk, kapel of Lourdesgrot. Het gaat om erfgoed dat specifieke zorg
vraagt, zoals conservatie, restauratie of openstelling. Als men het goed aanpakt, kan die zorg voor het onroerend erfgoed een positieve impact hebben op de processie. Tijdens deze workshop toonden we enkele concrete voorbeelden, kregen de deelnemers een antwoord op veelgestelde vragen en werden heel wat praktische tips gegeven om zelf aan de slag te gaan.
Moderator: Julie Aerts (PARCUM)
Presentaties en verslag:
- Inleiding (Julie Aerts)
- Kruisborre-ommegang Asse (Ulrike Jacobs)
- Harlindis- en Relindisommegang Maaseik (René Westhovens)
- Verslag (Julie Aerts)
Workshop 2 - Samen sterk - Processies en (boven)lokaal samenwerken
Het processiecomité staat op de eerste rij bij het organiseren van een processie, maar hoeft het niet alleen te doen. Door in te zetten op samenwerking, kan men gaan voor een duurzame processiewerking in alle facetten, of men nu een onderzoeksproject uitwerkt met een lokale erfgoedorganisatie zoals een heemkundige kring, (project)subsidies krijgt van een lokale overheid of een internationaal netwerk opzet met collega-comités uit het buitenland. In deze workshop belichtten we twee concrete voorbeelden, maar lieten we ook voldoende ruimte om concreet te onderzoeken wat voor de processie van de deelnemers een vruchtbare samenwerking zou kunnen zijn.
Moderator: Laura Hemelings (Histories)
Presentaties en verslag:
- Inleiding (Laura Hemelings)
- Ganeshaprocessie en Ratra Yatra-festival Antwerpen (Purusottama Tirtha dasa)
- MAS en expo 'Feest!' (Vera De Boeck)
- Heemkundige Kring Erpe-Mere (Lut Bavay)
- Verslag (Laura Hemelings)
Workshop 3 - Jong geleerd, oud gedaan - Het betrekken van kinderen en jongeren bij processies
Een processietraditie kan enkel overleven als ze van generatie op generatie wordt doorgegeven. Daarom is het belangrijk om kinderen en jongeren warm te maken voor processies. Hoe kan men hen betrekken en vertrouwd maken met het verhaal van de processie? Welke rol kunnen zij opnemen in de processie? En welke mogelijkheden biedt een samenwerking met scholen of jeugdbewegingen? In deze workshop lieten we twee processies aan het woord, maakten we kennis met inspirerende voorbeelden en gingen we in gesprek over het thema.
Moderator: Joris Colla (KADOC-KU Leuven)
Presentaties en verslag:
- Inleiding (Joris Colla)
- Processie van Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand Hallaar (Martine Deheyder en Filip Laeveren)
- Sint-Machariusprocessie Laarne (Piet Raman)
- Verslag (Joris Colla)