Elzenveld hotel en seminarie
Het Sint-Elisabethgasthuis werd gedeeltelijk gesloopt voor de bouw van het huidige Sint-Elisabethziekenhuis; de resterende gebouwen werden ingericht als congrescentrum en hotel. Overnachten doe je er in een oase van rust en middeleeuwse schoonheid.
Ontstaansgeschiedenis
De oprichting van het eerste gasthuis, waarschijnlijk gelegen op de kerkhofgronden van Onze-Lieve-Vrouw, gaat terug tot de 11de eeuw. Oorspronkelijk werd het bediend door leken die in 1233 de kloosterregel van Sint-Augustinus aannamen. Rond diezelfde periode verhuisde de instelling naar haar huidige locatie.
Het nieuwe gasthuis en de kapel werden in 1238 ingewijd door de bisschop van Kamerijk, Guiardus van Laon, en onder de bescherming geplaatst van de Heilige Elisabeth van Hongarije. De oudste nog overblijvende gebouwen zijn de kapel uit de 15de eeuw en de gotische ziekenzaal uit de tijdspannen tussen 1460 en 1484.
Een ziekenhuis doorheen de eeuwen heen
Vanaf 1798 viel het ziekenhuis onder het beheer van het Bestuur der Burgerlijke Godshuizen, de voorganger van de de latere Commissie voor Openbare Onderstand en het OCMW.
De voorbouw met hoofdingang dateert van 1836. In 1842 werden verschillende nieuwe zalen gebouwd aan de kant van de Leopoldstraat. Een apotheek en andere aanpalende gebouwen volgden in 1847, de grote uitbouw aan de zijde van de Sint-Jorispoort in 1856. Een restauratie van kapel en klooster vond plaats in 1941 onder leiding van architect Fritz Van Averbeke. Met uitzondering van de voorbouw met hoofdingang, de apotheek en het Sint-Jorispand, werden de 19de-eeuwse ziekenvleugels omstreeks 1980 gesloopt voor de bouw van een nieuw ziekenhuis, het huidige ZNA Sint-Elisabeth.
Onderdak voor gasten, congressen en orgels
De overige resterende gebouwen doen nu dienst als congrescentrum en hotel. Daarnaast huisvest het voormalige gasthuis de zetel van vzw Het Orgel in Vlaanderen, die regelmatig gebruik maken van de orgels in de kapel.
Andere herbestemde kerken
Laudato Si'
Het socio-ecologische project Laudato Si' waar duurzaamheid en gemeenschapsopbouw centraal staan, vond een onderkomen in de Sint-Lucaskerk op Linkeroever.
De Zwarte Panter
Reeds enkele decennia huisvest de kapel van het Sint-Julianusgasthuis de gerenommeerde kunstgalerij De Zwarte Panter. Maar elk jaar op Witte Donderdag maken de kunstwerken er plaats voor de traditie van de Pelgrimstafel.
Begraafplaats
De kerk van Ulbeek fungeert als een overdekte begraafplaats, die in 2012 de Vlaamse Monumentenprijs wegkaapte.